Het monopolie van Google Analytics
Is het monopolie van Google Analytics voorbij?
Als je een paar jaar geleden iemand vroeg hoe hij de bezoekers van zijn website of webshop analyseerde, was het een simpel antwoord: Google Analytics. Analytics is veruit de meest gebruikte tool om het verkeer naar een website, het gedrag van bezoekers en bijvoorbeeld de prestaties van specifieke pagina’s binnen een website te monitoren. Toch lijkt het spreekwoordelijke tij te keren en ziet het eruit alsof Google Analytics steeds meer uit de gratie raakt. Maar hoe komt het dat een populaire tool die zo veel gebruikt wordt, gebruikers verliest ten opzichte van alternatieve tools?
Is Google Analytics in strijd met de AVG-wet?
Verschillende Europese privacytoezichthouders waarschuwden in 2022 al voor de privacygevoeligheid van Analytics. In Oostenrijk kwam het zelfs tot een uitspraak van de Datenschutz-Behörde (DSB), de Oostenrijkse privacy autoriteit. Zij concludeerde dat het gebruik van Google Analytics in strijd is met de AVG wet. En in die zin zit een belangrijk punt. Het is niet de tool zelf die in strijd is met de privacywetgeving, maar het gebruik van de tool is dat wel.
Een van de belangrijkste tegenargumenten van Google was hier dat de verzamelde data niet daadwerkelijk gekoppeld wordt aan een uniek persoon. DSB argumenteert dat de mogelijkheid daartoe al genoeg is. Daarbij komt dat de verzamelde gegevens vervolgens niet worden opgeslagen in Europese landen, maar doorgezet naar Amerika. En daar wordt de zaak (nog) interessanter.
Het doorzetten van gebruikersgegevens naar de Verenigde Staten
Als een Amerikaans bedrijf opereert in Europa en de data van Europese gebruikers wil verwerken in de Verenigde Staten, moeten zij een zogenaamde ‘standaard contractuele clausule’ opstellen. In deze clausule moet het vertrouwelijk verwerken van verzamelde gegevens verantwoord en onderbouwd worden met zowel technische als organisatorische maatregelen. Maar in sommige gevallen zijn deze maatregelen niet in lijn met de AVG wet. Het lijkt voor sommige bedrijven een middel waar zij zich achter kunnen verschuilen en dat is precies waar de DSB over valt. Zij concluderen dat de standaardclausules waar Google op leunt voor het versturen van Europese data naar de Verenigde Staten niet meer toereikend zijn in Oostenrijk.
Was Google Analytics 4 de noodzakelijke stap vooruit?
Met de komst van Google Analytics 4 (GA4) is een belangrijk onderdeel van het aangekaarte probleem opgelost. GA4 verzamelt namelijk geen IP-adressen meer. Een stap in de goede richting zou je zeggen, maar voor de DSB was het nog niet genoeg.
Hoe zit het in Nederland?
Bovenstaande is een conclusie van de DSB, in Oostenrijk. Natuurlijk is de regelgeving omtrent privacy en het verzamelen van gebruikersgegevens binnen Europa in principe hetzelfde, maar de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) neemt de uitspraak van de DSB niet direct over. Ze waarschuwden begin vorig jaar enkel dat het binnenkort mogelijk niet meer toegestaan is om Google Analytics te gebruiken.
Het Data Privacy Framework
De Europese Commissie stemde in juli van dit jaar in met het Data Privacy Framework. Dit framework is een data doorgifte verdrag waarmee gebruikersgegevens van Europeanen met een passend niveau van bescherming naar de Verenigde Staten worden gestuurd. De Autoriteit Persoonsgegevens zegt daar het volgende over: “De doorgifte van persoonsgegevens naar de VS via Google Analytics zou mogelijk zijn zonder extra maatregelen te nemen, als Google gecertificeerd is onder het Data Privacy Framework en Google Analytics in die certificering is inbegrepen”, zegt een woordvoerder van de AP. “De Europese Commissie heeft namelijk besloten dat het Data Privacy Framework een ‘passend niveau van bescherming’ biedt voor persoonsgegevens van Europeanen. Het is aan organisaties zelf om bij Google na te gaan of het product Google Analytics gecertificeerd is onder het Data Privacy Framework.”
Dus, hoe gaan we nu verder?
Als we op de uitspraak van de AP afgaan kan er ergens in de aankomende tijd een verbod komen op het gebruik van Google Analytics. Dat kan, maar niks is zeker. Toch lijkt het ons goed om te kijken naar de alternatieven, want die zijn er genoeg. In die alternatieven zitten veel verschillen en dan gaat het vooral om de mogelijkheden die je hebt in deze tools. Analytics verzamelt een enorme berg data waar jij misschien niet eens alles van gebruikt. Als dat het geval is, kun je specifiek zoeken naar een tool die de mogelijkheden biedt die jij nu in Analytics gebruikt. Tools met een capaciteit als Analytics zijn er minder, maar ze zijn er wel! Tweakers ging ons voor en testte vier verschillende privacyvriendelijke ‘Analytics achtige tools’ uit. Lees het in hun artikel over de alternatieven voor Google Analytics.
Het was niet de bedoeling een sluitende conclusie te geven aan het einde van deze insight en dat gaat ook niet lukken. De vraag of we overstappen leeft hier al een tijdje. We zijn druk aan het testen met andere tools, maar daar is nog geen winnaar uit de bus gekomen. Zie deze insight als een samenvatting van de situatie die zich voordoet en omdat wij het zo zien zullen we hierover blijven updaten.
